Mimo niewielkich rozmiarów stopa jest nie tylko wytrzymała, ale i elastyczna. Wszystko z uwagi na ogromne obciążenia statyczne i dynamiczne, którym jest regularnie poddawana. Niekiedy w wyniku zmian nabytych lub wrodzonych dochodzi do zaburzeń w ustawieniu elementów tworzących jej zwartą konstrukcję. Jedną z chorób zwyrodnieniowych stóp jest paluch sztywny. Które objawy świadczą o chorobie hallux rigidus?

Czym jest paluch sztywny?

Paluch sztywny, z łaciny „hallux rigidus” jest schorzeniem zwyrodnieniowo-zniekształcającym, które obejmuje staw śródstopno-paliczkowy palucha. To bardzo popularne schorzenie, które jest drugie pod kątem powszechności chorób zwyrodnieniowych w obrębie palucha zaraz po paluchu koślawym. Szacuje się, że paluch koślawy to problem, z którego powodu cierpi około 2 proc. populacji w przedziale 30-60 lat.

Paluch sztywny to boczne odchylenie palucha i przyśrodkowe przemieszczenie pierwszej kości śródstopia. Na górnej powierzchni tego stawu tworzą się wyrośla kostne (osteofity), które ograniczają zgięcie grzbietowe, z kolei powierzchnie stawowe stawu śródstopno-paliczkowego ulegają zwyrodnieniu. W konsekwencji prowadzi to do zniszczenia stawu.

Jakie są przyczyny palucha sztywnego?

Paluch sztywny przyczyny może mieć bardzo różne. Często jest to wynik powtarzających się mikrourazów stawu śródstopno-paliczkowego lub jeden poważny jego uraz. Poza tym wśród przyczyn tej choroby palucha wymienia się nieprawidłowości anatomiczne (np. nadmierna długość, nieprawidłowy kształt głowy pierwszej kości śródstopia), zaburzenie równowagi mięśniowej, jałowa martwica kości czy neuropatie i choroby reumatyczne. Niekiedy to efekt zbyt długiego trzymania palucha w gipsie.

Paluch sztywny – objawy hallux rigidus

Paluch sztywny objawy ma zależne od zmian, jakie dokonały się już w obrębie stawu śródstopno-paliczkowego. Pierwszym i podstawowym objawem jest ból obejmujący staw. Z czasem w obrębie powierzchni stawowych narastają osteofity (głównie na powierzchni grzbietowej), przez co pacjent ma problemy z grzbietowym zgięciem palucha. Postępująca choroba prowadzi do coraz większych uszkodzeń chrząstki stawowej, czego objawem jest nasilający się ból, zaczerwienienie, zwiększona ciepłota i powiększenie obrysu stawu, co ma swoje przełożenie w problemach z użytkowaniem obuwia. W końcu prowadzi to do znacznego ograniczenia sprawności.

W zależności od zaawansowania choroby stosuje się inne metody leczenia schorzenia, jakim jest paluch sztywny. Leczenie może mieć formę nieoperacyjną (leki przeciwzapalne i zabiegi rehabilitacyjne) lub operacyjną (oczyszczenie stawu, usunięcie osteofitów, odbarczenie stawu, usztywnienie stawu MTP, implant Cartiva lub endoprotezoplastyka stawu MTP).